Tìm hiểu nhanh vật lí hạt (Phần 11)

Bài viết

Viết bởi 123physics Chủ nhật, 27 Tháng 10 2019 07:39

Nan đề sóng

Thật không may, ngay cả danh tiếng của Newton cũng không thể trụ vững trước sức mạnh của phương pháp khoa học: các thí nghiệm của Thomas Young, Augustine Fresnel, Siméon Poisson và những người khác cho thấy rằng ánh sáng bị phản xạ, khúc xạ và giao thoa với chính nó theo một kiểu chỉ có thể giải thích được nếu ánh sáng là sóng.

Song có một nan đề khó giải: sóng đại diện cho sự truyền năng lượng bên trong một môi trường mà không có sự chuyển động tổng thể của môi trường. Nói cách khác, khi bạn có sóng, bạn cần thứ gì đó làm công việc gợn sóng. Ánh sáng được biết là có thể lan truyền trong chân không – vậy nên, không giống như âm thanh, không phải không khí đang mang các dao động ánh sáng. Vậy thì cái gì mang ánh sáng?

Vì lí thuyết sóng ánh sáng chiếm ưu thế, nên “aether truyền sáng” đã thấm nhuần vào nhận thức của các nhà khoa học. Khi càng có nhiều người nghĩ tới aether này, người ta nhận thấy nó phải là một chất liệu rất kì cục.

Đối với các dao động ánh sáng, nó phải hành xử giống chất rắn. Các dao động ngang đòi hỏi chất rắn để lan truyền, và tần số cao của ánh sáng nhìn thấy đòi hỏi chất rắn đó phải cứng như kim cương. Và chưa hết, đối với những vật chuyển động chậm như các hành tinh, con người, con mèo cưng, vân vân, nó phải hành xử như một chất lỏng – nếu không chúng ta đã để ý đến nó khi đi lại.

Điều này nghe thật tức cười, nhưng các nhà khoa học danh tiếng vẫn tiếp tục tin vào nó. Các bài giảng được thuyết trình, sách giáo khoa được viết ra – đáng chú ý là quyển Aether và Vật chất (1900) của Joseph Larmor – và một “Lí thuyết về Tất cả” thời Victoria còn nêu giả định rằng bản thân các nguyên tử chẳng gì hơn ngoài các xoáy trong aether. Người ta có thể dành nguyên một cuốn sách cho chủ đề ấy, nhưng để có một bản tóm gọn về cách bố trí của món bánh siêu trứng sữa này, tôi khuyên bạn nên đọc quyển Nhập môn Thuyết Tương đối (quyển này nói về Thuyết Tương đối Hẹp của Einstein*).

TÌM HIỂU NHANH VẬT LÍ HẠT
Tom Whyntie & Oliver Pugh
Bản dịch của TVVL
<< Phần trước | Phần tiếp theo >>

Vui lòng ghi rõ "Nguồn Thuvienvatly.com" khi đăng lại bài từ CTV của chúng tôi.

Tags:

Bài liên quan

Bài đọc nhiều

Thêm ý kiến của bạn

Các bài khác

	Photon là gì? 25/07/2021 Là hạt sơ cấp của ánh sáng, photon vừa bình dị vừa mang đầy những bất ngờ. Cái các nhà vật lí gọi là photon, thì những
	Lược sử âm thanh 28/02/2021 Sóng âm: 13,7 tỉ năm trước Âm thanh có nguồn gốc từ rất xa xưa, chẳng bao lâu sau Vụ Nổ Lớn tĩnh lặng đến chán ngắt.
	Đồng hồ nước Ktesibios 03/01/2021 Khoảng năm 250 tCN. “Đồng hồ nước Ktesibios quan trọng vì nó đã làm thay đổi mãi mãi sự hiểu biết của chúng ta về một
	Tic-tac-toe 05/12/2020 Khoảng 1300 tCN Các nhà khảo cổ có thể truy nguyên nguồn gốc của “trò chơi ba điểm một hàng” đến khoảng năm 1300
	Sao neutron to bao nhiêu? 18/09/2020 Các nhà thiên văn vật lí đang kết hợp nhiều phương pháp để làm hé lộ các bí mật của một số vật thể lạ lùng nhất
	Giải chi tiết mã đề 219 môn Vật Lý đề thi TN THPT 2020 (đợt 2) 04/09/2020
	250 Mốc Son Chói Lọi Trong Lịch Sử Vật Lí (Phần 96) 04/09/2020 Khám phá Hải Vương tinh 1846 John Couch Adams (1819–1892), Urbain Jean Joseph Le Verrier (1811–1877), Johann Gottfried Galle (1812–1910) “Bài
	250 Mốc Son Chói Lọi Trong Lịch Sử Vật Lí (Phần 95) 04/09/2020 Các định luật Kirchhoff về mạch điện 1845 Gustav Robert Kirchhoff (1824–1887) Khi vợ của Gustav Kirchhoff, Clara, qua đời, nhà vật